Trong hầu hết các loại hóa mỹ phẩm trong thị trường hiện nay thì bên cạnh những chất có lợi cho da, còn chứa những chất tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho cơ thể và gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường.
1. Các chất tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường
Các chất hóa học có trong những sản phẩm chăm sóc cá nhân hàng ngày có thể đi vào nguồn nước, đất và gây ra tình trạng ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt, nước uống. Không những vậy mà các chất này còn tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Một số chất gây hại có thể có trong các hóa mỹ phẩm dùng trong hàng ngày như dầu gội đầu, sữa tắm, sản phẩm chăm sóc da, trang điểm…
Những chất có nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng tới sức khỏe và môi trường trong hóa mỹ phẩm được biết đến như:
Chất BHA (Butylated hydroxyanisole)
Đây là chất chống oxy hóa tổng hợp, nó được sử dụng rộng rãi làm chất bảo quản giúp ngăn ngừa sự biến chất của sản phẩm, ổn định hoạt chất. BHA có mặt trong các loại mỹ phẩm như son môi, sữa tắm…Cơ quan nghiên cứu quốc tế cho BHA vào danh sách các chất có nguy cơ gây ung thư, có thể thúc đẩy sự phát triển các khối u. Ngoài ra, BHA còn ảnh hưởng đến chức năng nội tiết và gây kích ứng da.
Mặc dù BHA có trong các loại mỹ phẩm với hàm lượng cho phép, tuy nhiên nếu việc lạm dụng sử dụng mỹ phẩm, hoặc dùng loại mỹ phẩm trôi nổi, không bảo đảm có chứa chất này vượt ngưỡng cho phép sẽ có nguy cơ gây hại cho sức khỏe.
Chất DMDM hydantoin
Là một trong số những chất bảo quản khả năng sinh ra formaldehyde. Hoạt chất này có thể gây ra tình trạng đau cơ, ung thư, kích ứng da, dị ứng, đau ngực, mệt mỏi, chóng mặt, mất ngủ… Nếu tiếp xúc chất này nhiều, trong thời gian dài có thể gây tình trạng kích ứng đường hô hấp, tăng nhịp tim…
Những chất này cũng có nguy cơ gây ra ô nhiễm môi trường do sinh ra chất formaldehyde.
Do đó, khi sử dụng mỹ phẩm, bạn hãy lựa chọn hãng sản xuất mỹ phẩm uy tín, không chứa chất bảo quản này hoặc chỉ có với hàm lượng được cấp phép của cơ quan y tế.
Chất tạo mùi thơm
Trong hầu hết các sản phẩm hóa mỹ phẩm đều có mùi thơm. Các loại hương liệu thường được tổng hợp. Hầu hết các chất tạo mùi là hóa chất phthalate, mang hương liệu tổng hợp, còn được sử dụng để diệt côn trùng… Chất này không chỉ là tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường mà còn là tác nhân gây dị ứng, kích ứng đường hô hấp. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thì chất này là chất có thể gây ra ung thư.
Phthalates có trong các sản phẩm như son môi, nước hoa, nước sơn móng, xịt tóc… Chất này có các ký hiệu được ghi trên bao bì sản phẩm như: BZBP, DBP, DE… Do vậy khi chọn mỹ phẩm, nên chọn loại ít mùi thơm nhất kiểm tra bao bì xem có chứa các chất có ký hiệu trên không và lưu tâm đến sản phẩm được cấp phép bởi cơ quan y tế.
Chất parabens
Chất này có mặt trong hầu hết các sản phẩm dưỡng thể. Nó được dùng để nhằm ức chế sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc và được sử dụng như một chất bảo quản được sử dụng rộng rãi cho các sản phẩm mỹ phẩm. Parabens có cơ chế hoạt động giống như một estrogen tổng hợp, nếu lạm dụng mỹ phẩm có thể khiến chất này xâm nhập và phá vỡ hệ thống nội tiết của cơ thể, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và sức khỏe của thai nhi. Ngoài ra nó còn có khả năng gây viêm da biểu bì, ung thư vú, gây tình trạng mãn kinh sớm và cả chứng loãng xương, giảm khả năng sinh sản ở nam giới. Đây cũng là chất tiềm ẩn nguy cơ gây ra ô nhiễm môi trường được kể đến trong báo cáp.
Chất retinyl palmitate
Đây là là một dẫn xuất của vitamin A, được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm dưỡng da, chống lão hóa. Tuy nhiên, theo ủy ban bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng của châu Âu đã đưa ra thông tin, vitamin A trong mỹ phẩm có thể thấm qua da, cộng với vitamin A có sẵn trong cơ thể, hoặc từ thực phẩm chức năng, thức ăn… mà người tiêu dùng đã tiêu thụ, từ đó có thể dẫn đến quá liều gây tác hại cho sức khỏe như biến đổi bào thai, loãng xương…
Chất triethanolamine
Hợp chất này có tính kiềm cao này được sử dụng trong các sản phẩm hóa mỹ phẩm để cân bằng độ pH của rất nhiều loại kem dưỡng thể và mỹ phẩm đặc biệt là mascara, sữa dưỡng thể…. Nó có thể gây phản ứng dị ứng như ngứa, kích ứng đường hô hấp… Trong một số trường hợp nhất định có liên quan đến ung thư.
Ngoài ra, mặc dù nó cũng được coi là một hợp chất có khả năng phân hủy sinh học và không độc đối với động vật và các sinh vật nhưng nước thải từ các nhà máy sản xuất có chứa một hàm lượng cao triethanolamine có thể làm thay đổi đáng kể pH của các dòng sông, suối và gây tác động tiêu cực cho các sinh vật dưới nước, gây ô nhiễm nguồn nước.
Chất 1,4-dioxane
Đây là một trong những chất hóa học phổ biến được sử dụng trong dầu gội, xà phòng bánh chất này rất khó phân hủy, có khả năng thấm vào nguồn nước ngầm gây ô nhiễm. Theo tổ chức Y tế thế giới, chất này chứa nhiều nguy cơ tiềm ẩn với sức khỏe, đặc biệt ảnh hưởng đến hệ thống đường hô hấp, gan và thận, gây kích ứng da và mắt.
Ngoài những chất trên trong một số sản phẩm còn có chứa hàm lượng các chất như Asen, chì, thủy ngân…nguy cơ ô nhiễm môi trường cao và các chất gây hại cho sức khỏe. Tuy các chất này không được phép sử dụng nhưng vẫn có nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc có chứa những thành phần này.
2. Cách hạn chế nguy cơ ảnh hưởng của mỹ phẩm
Các chất hóa mỹ phẩm gần như được sử dụng hàng ngày, đặc biệt nguy cơ ảnh hưởng do các chất hóa mỹ phẩm này cao hơn ở phụ nữ vì sử dụng nhiều hơn so với nam giới. Một số cách để hạn chế các tác hại tới sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm môi trường có thể áp dụng như:
Không sử dụng những sản phẩm mỹ phẩm có nguồn gốc không rõ ràng, vì không rõ thành phần hay chất có nguy cơ ảnh hưởng tới cơ thể và môi trường. Cũng không đảm bảo được hàm lượng chất có hại vượt ngưỡng cho phép.
Luôn xem nhãn mác để biết hàm lượng các chất được cấp phép của cơ quan y tế.
Nên chọn các sản phẩm có mùi nhẹ hoặc không mùi để tránh tác hại từ chất tạo mùi.
Nếu có tình trạng dị ứng thì cần xem xét thành phần có nguy cơ gây kích ứng để lựa chọn phù hợp.
Thay vì việc sử dụng sản phẩm hóa mỹ phẩm nên chọn các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên nếu có thể để hạn chế gây hại sức khỏe và ô nhiễm môi trường.
Nên giảm tối đa việc sử dụng các mỹ phẩm nếu không cần thiết.
Hóa mỹ phẩm
Hãy thử chọn những sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên để giẩm nguy cơ ô nhiễm
Nói chung có rất nhiều chất độc hại tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe và gây ô nhiễm có trong sản phẩm hóa mỹ phẩm chúng ta sử dụng mỗi ngày. Hạn chế sử dụng và thay thế bằng sản phẩm từ thiên nhiên nếu có thể để giảm thiểu nguy cơ gây hại là một biện pháp tốt.